6 ubraniowych sposobów na ochronę przed upałem

Najbliższe dni zapowiadają się upalnie, zatem postanowiłem przygotować poradnik zawierający moje sprawdzone sposoby jak sobie z nim radzić w kontekście codziennego ubioru. Temat ten pojawiał się już kilka razy na blogu (m.in. przy wątkach o lnie), ale teraz zebrałem wszystkie rady w całość i mam nadzieję, że takie podsumowanie będzie dla was przydatne.

fot. brunellocucinelli.com

1. NATURALNE TKANINY

W przetrwaniu upalnych dni mogą pomóc naturalne tkaniny. Głównie len, wełna, bawełna, konopie, jedwab, modal. Ich właściwości sprawiają, że skóra czuje się zdecydowanie lepiej w ich towarzystwie niż w syntetycznych odpowiednikach (np. poliester). Naturalne surowce mają dobrą higroskopijność, więc będą sprzymierzeńcem w odprowadzaniu potu, który jest naturalnym odruchem obronnym organizmu na wysokie temperatury.

Ja od dawna jestem wielkim fanem lnu, ale dzisiaj nie będę się o nim rozpisywał, bo już wiele razy to robiłem, natomiast tym razem więcej napiszę o wełnie. A to dlatego, że jest to jedna z najlepszych, a niedocenianych tkanin na lato, ponieważ kojarzy się przede wszystkim z ciepłą odzieżą, a przecież jest to jeden z najlepszych surowców także na wysokie temperatury. W przeciwieństwie do lnu i bawełny, wełna jest surowcem pochodzenia zwierzęcego, a nie roślinnego, co w odniesieniu do dzisiejszego tematu można uznać za atut. Jest to po prostu przetworzona sierść owiec, najczęściej merynosowych, które żyją w górskim klimacie nowozelandzkim (stamtąd pochodzi większość cenionej wełny), gdzie latem temperatury dochodzą do 30 stopni Celsjusza, a zimą spadają nawet do -20 stopni Celsjusza. Runo owiec chroni je zatem latem przed upałem, a zimą przed mrozem. Podobnie właściwości termoregulacyjne może mieć gotowy produkt, czyli tkanina wełniana, która w postaci gęsto tkanej flaneli da dużo ciepła zimą, a luźno tkana (np. sploty typu fresco), może dać duży komfort latem.

W odniesieniu do wysokich temperatur, cenną cechą wełny merynosowej jest zdolność pochłaniania wilgoci. Dobra wełna jest w stanie pochłonąć wodę odpowiadającą trzydziestu pięciu procentom wagi tej wełny, a ty wcale nie odczujesz tej wilgoci. Po prostu ona „zmagazynuje” się na włóknach wełny, które w skali mikro mają takie jakby łuski – dzięki nim kropelki potu są szybko „zbierane” ze skóry i łatwo odparowują. To sprawia, że do pewnego momentu wełna nie daje wrażenia mokrego kompresu jak ma to miejsce np. w przypadku bawełny. To właśnie ta cecha sprawia, że wełna merynosowa jest cenionym surowcem na bieliznę termoaktywną dla sportowców.

2. LUŹNE SPLOTY

Skład surowcowy tkaniny to jedno, ale kluczowy dla komfortu jest rodzaj splotu tkaniny, bo to właśnie on zapewnia swobodny przepływ powietrza lub jego blokadę pomiędzy skórą, a ubraniem. W ubraniach zimowych pożądane są tkaniny o ścisłych splotach, które ochronią ciało przed zimnem, wiatrem i w jakimś stopniu także wilgocią, a z drugiej strony zablokują także szybką ucieczkę ciepła wydzielanego przez ciało. W tej roli doskonale sprawdzają się takie tkaniny jak dżins, gruby twill, flanela wełniana, tweed, sukno wełniane.

Z kolei w ubraniach letnich pożądane są tkaniny o luźniejszych splotach, które ułatwiają swobodny przepływ powietrza między skórą, a ubraniem, a tym samym dobre chłodzenie i szybkie odprowadzanie potu z ciała. Takie tkaniny w dużym powiększeniu wyglądają jak siateczka, a nie ściśle tkana struktura. Konstrukcja ta gwarantuje bardzo dobrą „oddychalność”, a tym samym komfort dla skóry. Ten rodzaj splotu można zastosować w tkaninach których przędza ma określoną sztywność i stabilność, bo jeśli włókna nie są ściśle tkane, to mogą się łatwo deformować. Warunki te spełnia m.in. len który przed dekatyzacją jest sztywny, a dodatkowo jego włókna mają zgrubienia i supełki, które wzmacniają strukturę tkaniny. W takich luźnych splotach świetnie sprawdza się także wełna, która jest dość sztywna i sprężysta, ale dzięki temu można z niej wyprodukować luźno tkane i jednocześnie stabilne tkaniny. To m.in. sploty typu fresco lub hopsack, a w przypadku koszul  – oxford. Jeśli nie potrafisz ich rozpoznać, to są dwa proste sposoby by sprawdzić przewiewność dowolnego materiału. Pierwszy, to przyjrzenie się tkaninie pod światło. Jeśli zobaczysz efekt jak na poniższym zdjęciu, to na pewno jest to tkanina o luźnym splocie. Tutaj możecie zobaczyć jak wyglądają pod światło wełniane marynarki z kolekcji Lancerto & Mr.Vintage.

fot. Maciej Gajdur

Drugi sposób, to przyłożenie tkaniny do ust i próba wpuszczania i wypuszczania powietrza przez materiał. Jeśli będzie on stawiał opór dla powietrza, to znak, że nie będzie to przewiewna tkanina. Taki test na pewno negatywnie przejdą bawełniane chino uszyte z klasycznego twillu, który jest bardzo ściśle tkaną tkaniną, a przecież wydaje się, że skoro to bawełna, to powinna gwarantować duży komfort. Niestety tak nie jest. Ja od lat nieustannie jestem zdumiony popularnością dżinsowych szortów, bardzo popularnych również w naszym kraju, a przecież jest to tkanina w której można się ugotować, bo w niewielkim stopniu przepuszcza powietrze.

3. MNIEJ SLIM

Mało kto o tym wie, ale dla komfortu cieplnego bardzo istotny jest nie tylko skład surowcowy tkanin, ale także fason ubrań. Warto wiedzieć, że kroje mocno dopasowane do ciała ograniczają do minimum cyrkulację powietrza pomiędzy skórą, a ubraniem, przez co pot nie ma nawet okazji wyschnąć na skórze, bo od razu jest wchłaniany przez materiał i powstaje mało komfortowy mokry kompres.

Poza tym, jeśli ubranie mocno przylega do ciała, to nagrzana promieniami słonecznymi tkanina błyskawicznie przekaże to ciepło na skórę (a w słońcu jest to co najmniej 40 stopni Celsjusza), ale jeśli pomiędzy ciałem a ubraniem będzie luz, to taka warstwa powietrza będzie rodzajem izolacji – z fizyki powinniście pamiętać, że powietrze jest bardzo dobrym izolatorem. Dlatego jeśli zależy wam na wysokim komforcie termicznym, to latem warto sięgnąć po luźniejsze fasony koszul, spodni czy szortów, szczególnie gdy będziecie długo przebywać na słońcu (np. aktywne wczasy). Uwaga ta dotyczy także butów. Ja preferuję obuwie letnie które nie przylega ściśle do stopy, bo odrobina powietrza w bucie daje poczucie komfortu.

4. JAK NAJMNIEJ WARSTW

Przy wysokich temperaturach każda warstwa materiału ogranicza cyrkulację powietrza, dlatego warto je ograniczyć do minimum. Jeśli nie musisz zakładać marynarki, to pozostań w samej koszuli. Jeśli musisz założyć marynarkę, to wybierz taką bez podszewki lub z półpodszewką.

Ale też nie można przesadzić w drugą stronę, co jest częstym widokiem na polskich ulicach. Mam na myśli całkowite odsłanianie tułowia przez mężczyzn. Skóra która nie osłonięta warstwą materiału, bardzo szybko się nagrzeje, co powoduje skutek odwrotny od tego, jaki wydaje nam się że osiągamy zdejmując koszulkę. Pomijam już fakt, że chodzenie z nagim torsem po mieście jest po prostu buractwem.

5. JASNE KOLORY

Wydawać by się mogło, że fizyka daleka jest od branży odzieżowej, ale podstawowe prawa fizyki dotyczą każdej branży. W tym przypadku mam na myśli zjawiska odbijania i pochłaniania światła, a dokładniej promieni słonecznych, które latem mogą być zjawiskiem uciążliwym jeśli macie na sobie ciemne ubrania. Po prostu ciemne przedmioty (szczególnie czarne) pochłaniają światło, a tym samym jego energię i powodują ogrzanie przedmiotu. Z kolei jasne przedmioty (głównie biel) w większym stopniu odbijają światło niż pochłaniają, zatem ilość energii przekazywanej na przedmiot jest znacznie mniejsza. Pisząc wprost – jeśli dużo przebywasz na słońcu, to w jasnych ubraniach będzie ci zdecydowanie chłodniej niż w ciemnych.

6. CHROŃ SKÓRĘ PRZED SŁOŃCEM

Zapewne słyszeliście o przypadkach w których na rozgrzanym słońcem kamieniu lub masce samochodu można usmażyć jajko. To teraz wyobraźcie sobie, że wasza skóra jest narażona na takie zjawisko i nagrzewa się do temperatury znacznie wyższej niż temperatura ciała. Naturalnym odruchem organizmu będzie próba chłodzenia poprzez wydzielanie potu, dlatego jeśli dużo przebywasz na słońcu, to niekoniecznie dobrym pomysłem będzie zrzucanie ubrań i odsłaniane skóry (np. szorty, koszulka na ramiączkach), bo w wielu przypadkach działają one jak filtr zatrzymujący promienie słoneczne. Dotyczy to szczególnie głowy – jasny kapelusz powinien być obowiązkowy na wakacyjne wyjazdy.

fot. Dominika Kuroś

Coś dodalibyście jeszcze do mojej listy?