Marek Hłasko – buntownik, który zainspirował Bytom

SESJA POWSTAŁA WE WSPÓŁPRACY Z BYTOM SA

Mówiono o nim „polski James Dean”, choć aktorem przecież nie był. Był za to równie przystojny, tajemniczy i charyzmatyczny. Buntownik i skandalista, którego życie prywatne było równie ciekawe jak jego twórczość literacka. Gdyby żył, świętowałby w tym roku 80 urodziny. Marek Hłasko, jedna z najbarwniejszych postaci polskiej literatury powojennej, stał się inspiracją dla Izy Cichockiej, głównej projektantki marki Bytom do stworzenia limitowanej kolekcji ubrań i dodatków.

To już druga odsłona projektu „Bytom The Culture Icons”, której celem jest przywrócenie pamięci o wyjątkowych postaciach polskiej kultury, których twórczość, styl bycia i styl ubierania budziły emocje w czasach w których żyli, a obecnie mało kto o tym pamięta. Inspiracją do pierwszej odsłony projektu (jesień 2013) był Zbyszek Cybulski, a kolekcja utrzymana była w kolorystyce czarno-białej. Kilka sztuk z tej kolekcji wykorzystałem w sesji zdjęciowej do książki „Rzeczowo o modzie męskiej”. Szczególnie zapamiętałem ciemnoszary garnitur w kratę, z szerokimi klapami (w książce na stronie 38). Nawet przymierzałem się do jego zakupu, ale spodnie okazały się zbyt szczupłe.

Kolekcja inspirowana Markiem Hłasko oparta jest na lżejszych tkaninach i kolorystyce szaro-niebieskiej. Łącznie jest to ponad dwadzieścia modeli ubrań i dodatków, które dostępne są w sklepie internetowym i w wybranych sklepach stacjonarnych. Wykorzystałem je w sesji zdjęciowej, której autorem jest Wiktor Franko.

Marek Hłasko żył zaledwie 35 lat, ale jego życie choć krótkie, było tak intrygujące, że pośmiertnie doczekał się kilku biografii. Dokładnie miesiąc temu premierę miała książka „Skandaliści PRL” autorstwa Sławomira Kopra, a na jej okładce znalazł się nie kto inny jak bohater dzisiejszego tekstu. Łatka naczelnego skandalisty PRLu niestety od lat skutecznie przysłania jego dokonania literackie. Głośna była także publikacja „Miłosne Gry Marka Hłaski” z roku 1998 autorstwa Barbary Stanisławczyk, która podjęła się stworzenia intymnego portretu Hłaski. A było co opisywać. Pisarz uwikłany w niezliczone romanse z kobietami, był także adorowany przez mężczyzn, a ponadto zmagał się z trudną miłością do matki i tęsknił za ojczyzną, do której nie miał prawa powrotu.

Potrafił zawrócić w głowie każdej kobiecie. Jego partnerkami były m.in. Agnieszka Osiecka i  niemiecka gwiazda filmowa Sonia Ziemann. Ta druga została nawet jego żoną, ale związek trwał zaledwie kilka lat. Zdradzał każdą kobietę, a one i tak go kochały. Marek Hłasko podobał się także mężczyznom o skłonnościach homoseksualnych. To właśnie oni, znani i wpływowi literaci, odegrali ogromną rolę w jego życiu oraz karierze pisarskiej. W jego biografiach powtarza się takie zdanie: „Uwielbiały go kobiety i kochali mężczyźni, ale on nie chciał kochać mężczyzn, a kobiet nie potrafił”. Osiecka nazywała go „pięknym egoistą”.

Marek Hłasko zmarł w Wiesbaden w nocy, z 13 na 14 czerwca 1969 roku. Lekarz, który przyjechał na miejsce, stwierdził, że „śmierć nastąpiła stosunkowo szybko na skutek zapaści spowodowanej przez alkohol w połączeniu ze środkami nasennymi”. Po jego śmierci niemiecki Der Spiegel zamieścił krótki nekrolog: „Marek Hłasko, 35 lat. Żył, pił i pisał”. W 1975 roku prochy Hłaski zostały sprowadzone do Polski. Na grobie matka pisarza umieściła napis: „Żył krótko. A wszyscy byli odwróceni”.

Jego styl ubierania również budził emocje i nie należał do standardowych. W kilku publikacjach pojawia się słynny biały kożuch Hłaski. Agnieszka Osiecka tak wspominała jego historię (wywiad dla Rzeczpospolitej, marzec 1998):

Teraz takie kożuchy nie są oczywiście niczym nadzwyczajnym, można je kupić bez problemu na pierwszym lepszym bazarze. W latach pięćdziesiątych, kiedy w naszych sklepach w ogóle nie było rzeczy oryginalnych, to był prawdziwy rarytas. Biały kożuch Hłaski był szczególny, ponieważ Marek nabył go w niecodziennych okolicznościach. Jeśli się nie mylę, od jakiegoś wopisty albo radzieckiego żołnierza. Na pewno nie była to więc rzecz łatwo dostępna. Potem w latach osiemdziesiątych takie kożuchy nosiła polska obstawa, kiedy przyjechał do Warszawy bodajże Richard Nixon. I pamiętam, że tak się one podobały Amerykanom, że osobista ochrona prezydenta bardzo chciała je kupić od naszych ochroniarzy. Te białe kożuchy mają swą legendę. W latach pięćdziesiątych jeden z nielicznych należał właśnie do Hłaski. W tamtym czasie niewiele znaczący przedmiot, jakaś menażka czy ciuch, łatwo urastały do rangi symbolu. Tak było na przykład z okularami Cybulskiego i właśnie kożuchem Marka Hłaski.

W limitowanej kolekcji Bytomia nie znajdziemy kożucha, ale klimat czasów w których żył Hłasko bez wątpienia czuć. Tematem przewodnim kolekcji jest dżins, który jak wiadomo był symbolem buntu w modzie, więc idealnie pasuje do historii pisarza. Oprócz klasycznych spodni dżinsowych, w kolekcji są także dwie koszule z miękkiej bawełny typu „chambray”. Z tego samego materiału uszyta jest również poszetka i jeden z krawatów, a tkaninę dżinsową przypominają spodnie chino i szara marynarka bez podszewki. Kolorystyka pozostałych elementów kolekcji również nawiązuje do dżinsu w wybarwieniach od błękitu po ciemny granat.

Moim zdecydowanym faworytem i rzeczą na którą będę polował jest granatowa marynarka uszyta z pięknej granatowej tkaniny (mieszanka wełna + bawełna) o płóciennej fakturze. Na uwagę zasługują jej detale: metalowe guziki, podszewka ze zdjęciem Hłaski i szerokie klapy z wysoko osadzoną kozerką. Moim zdaniem wszystkie marynarki Bytomia powinny mieć takie klapy; mają idealne proporcje.

Druga marynarka z tej kolekcji, to model w kolorze szarym z tkaniny przypominającej drelich; w rzeczywistości jest to miękki materiał będący mieszanką bawełny i lnu. Poza granatową marynarką, w swojej szafie chętnie widziałbym także niebieski trencz – on również jest w książce „Rzeczowo o modzie męskiej”, bardzo ciekawy jest jego kolor.  Drugim okryciem wierzchnim z tej kolekcji jest beżowo-zielonkawy kurtko-płaszcz będący ciekawą hybrydą wojskowej parki i klasycznego prochowca. Zazwyczaj takie połączenia nie wychodzą dobrze, ale tutaj się udało. Na pochwałę zasługuje także tkanina z włoskiej tkalni Cerruti.

Charakterystycznym elementem kolekcji są także białe t-shirty. Są to cztery modele uszyte z wysokiej jakości dzianiny, których przód ozdabiają nadruki: archiwalne zdjęcia Marka Hłaski i jedna grafika w której wykorzystano jego cytaty.

Cieszę się, że Bytom sięga po nietuzinkowe osobowości z rodzimej kultury, w wielu przypadkach zapomniane, udowadniając tym, że mamy swoje ikony i barwne postacie, które budziły emocje w czasach w których żyli. To nie jednosezonowe „gwiazdy”, ale ikony, których legenda przetrwała wiele lat. Przy tej całej otoczce patriotycznej dziwi mnie tylko obcojęzyczna nazwa „Bytom The Culture Icons”.

Mam nadzieję, że projekt będzie powtarzany co sezon. Kogo ja bym widział w kolejnych odsłonach? Kandydatów jest wielu: Leopold Tyrmand, Edward Stachura, Eugeniusz Bodo, Sławomir Mrożek, Roman Polański, Tomasz Stańko.

Projekt „Ikony” potwierdza, że Bytom idzie w dobrym kierunku, zresztą już kilka razy o tym pisałem na blogu. W ciągu ostatnich trzech lat zarządzający marką dali jej nowe życie,  a każda kolekcja jest lepsza od poprzednich. Ja już widziałem kolekcję jesień-zima 2014 i mogę zdradzić, że będzie jeszcze ciekawiej.

Na koniec dobra wiadomość – mam dla was rabat 20% na całą kolekcję Hłasko. Wystarczy podać hasło MRVINTAGE w sklepie stacjonarnym lub wpisać przy zamówieniu w sklepie internetowym. Rabat obowiązuje do 30 kwietnia.

Na stronie Bytomia i w sklepach stacjonarnych trwa również akcja „Tydzień cenowy do -75%” – w ofercie wiele ciekawych modeli z dobrymi rabatami.