Podróże w dobrym stylu cz. 1 – Cafardini

7 października 2015 270 komentarzy

Dzisiejszy wpis otwiera nowy, pięcioodcinkowy cykl, z którego jestem bardzo dumny. Jest on jednocześnie wskazaniem jednego z kierunków rozwoju bloga, a właściwie modelu współpracy komercyjnej, w którym marka pojawia się w roli mecenasa moich projektów, a jej produkty idealnie pasują do tego, co w danym projekcie jest ważne. Tak właśnie było z cyklem „Podróże w dobrym stylu”, o którym myślałem już od ponad roku i akurat kilka miesięcy temu zgłosiła się do mnie Škoda z propozycją współpracy w związku z promocją nowej odsłony ich flagowego modelu, czyli limuzyny Škody Superb. Pomyślałem wtedy, że to odpowiedni partner do projektu, w którym zależy mi na pokazaniu wysokiej jakości, stylu i elegancji.

Najnowszy Superb jest trzecią już generacją tego modelu, który moim zdaniem sporo namiesza na polskim rynku motoryzacyjnym. Dotychczas Škoda kojarzyła się przede wszystkim z solidnymi samochodami w atrakcyjnej cenie i nadal tak pozostanie, lecz w przypadku modelu Superb pojawiły się także inne priorytety. Projektanci mocno postawili na design, przestrzeń i prestiż samochodu, które to wartości w ostatnich dekadach nie były kluczowymi cechami aut tej czeskiej firmy. A przecież nie zawsze tak było. Škoda Superb z lat trzydziestych i czterdziestych ubiegłego wieku była ekskluzywną, okazałą limuzyną (koniecznie zobaczcie historyczne zdjęcia tego modelu). Nowy Superb miał zatem nawiązywać do swojego pierwowzoru z ubiegłego wieku i trzeba przyznać, że to się udało. Ma klasę, dynamikę i przestrzeń, przez co pokazuje zupełnie inne oblicze Škody.

Te cechy pasowały do cyklu, w ramach którego chciałem odwiedzić polskie marki, które nie są szczególnie znane, lecz które odniosły sukces, stawiając na jakościowe i stylowe produkty. Zależało mi przy tym na pokazaniu osób, które stoją za tymi sukcesami oraz na udowodnieniu, że mamy w Polsce firmy nierzadko bardziej doceniane za granicą niż u nas. Tak oto, wraz z zespołem produkcyjnym, przejechaliśmy Škodą Superb ponad 1500 kilometrów i dotarliśmy do miejsc, z których po prostu nie chciałem wyjeżdżać i w których poznałem fantastycznych ludzi: pasjonatów, którzy konsekwentnie realizują swoje pomysły.

Czy wiecie, że co drugi garnitur szyty na miarę we Francji pochodzi z… Łańcuta? Ja nie wiedziałem, na początek zapraszam was zatem na opowieść o marce Cafardini, która od dziesięciu lat szyje garnitury w systemie szycia made to measure.

Marta Stefańczyk-Ciąpała, prezes Cafardini

HRABIA POTOCKI BYŁBY DUMNY

Łańcut. Przemysł odzieżowy pojawił się tu dość późno, w latach siedemdziesiątych XX wieku. Wcześniej, w dziewiętnastym wieku, miasto było znaczącym ośrodkiem przemysłowym. Wiodącą gałęzią tego regionu był wówczas przemysł alkoholowy, a szczególnym uznaniem cieszyły się doskonałe likiery z Fabryki Likierów, Rosolisów i Rumu Hrabiego Alfreda Potockiego. Uruchomiono ją w Podzwierzyńcu w 1919 roku, a produkcję zakończono przed II wojną światową.

W latach siedemdziesiątych budynki po fabryce likierów przejęła Vistula, otwierająca wtedy filie na południu Polski, w Staszowie, Przeworsku, Myślenicach i Łańcucie. Każda z nich specjalizowała się w innym asortymencie (na przykład Staszów szył tylko spodnie). Jednak kilkanaście lat temu spółka popadła w problemy finansowe. W wyniku przeprowadzonej restrukturyzacji zakład w Łańcucie stał się wydzieloną spółką Vistuli o nazwie Vicon, która nadal miała realizować zlecenia spółki-matki. Niestety w 2002 roku Vistula zerwała współpracę, co doprowadziło do złożenia wniosku o upadłość Vicona – trzysta osób dostało wtedy wypowiedzenia. Z pomocą przyszedł Michał Ciąpała, mocno związany z regionem przedsiębiorca, choć bez doświadczenia w branży odzieżowej. Początkowo w miejscu fabryki chciał utworzyć centrum handlowe, ostatecznie jednak, za namową burmistrza Łańcuta, kupił od Vistuli nie tylko budynek, ale i maszyny.

Tak powstała firma odzieżowa VIPO, której mało kto dawał szanse na przetrwanie. Spółka nie miała własnej sieci sprzedaży, a przede wszystkim straciła największego kontrahenta. Pozyskanie innych było bardzo trudne, bo coraz więcej marek z branży zlecało produkcję u podwykonawców z Dalekiego Wschodu, bądź miało swoich wieloletnich partnerów. Konieczne było znalezienie rynkowej niszy. Tu z pomocą przyszło młodsze pokolenie rodziny Ciąpałów, a właściwie syn Tomasz i jego partnerka, a wkrótce potem żona, Marta Stefańczyk. Oboje studiowali za granicą, mieli świeże spojrzenie i doskonałe przygotowanie teoretyczne z zakresu zarządzania. Analiza biznesowa doprowadziła ich do wniosku, że łańcucki zakład musi rozwijać się globalnie w segmencie produktów wysokiej jakości, szycie garniturów konfekcyjnych na polski rynek nie zapewni mu bowiem przetrwania. A jako że podczas studiów we Francji zetknęli się z nowoczesnym krawiectwem made to measure, które wtedy w Polsce w zasadzie nie istniało, pomyśleli, że to może być poszukiwana przez nich nisza.

FRANCUSKI ŁĄCZNIK

Jak zwykle w takich historiach, trochę pomogło szczęście. Okazało się bowiem, że we Francji likwidowana jest szwalnia garniturów, która obsługiwała dużą część tamtejszego rynku MTM. Spółka VIPO przejęła część maszyn, know-how i… trzech Francuzów, którzy podjęli się wdrożenia technologii w Polsce. W przypadku powodzenia pojawiła się poza tym szansa na przejęcie klientów z rynku francuskiego, do czego wkrótce doszło. Początki nie były jednak łatwe.

Większość kadry produkcyjnej stanowili bowiem ludzie, którzy przez dwadzieścia lat szyli wciąż te same garnitury w dwóch czy trzech kolorach i według jednej rozmiarówki. Nagle mieli oni zacząć szyć coś zupełnie nowego, według innych standardów jakościowych , a każda sztuka miała wyglądać inaczej. Marta wspomina, że najtrudniejszą ze zmian była zmiana mentalności załogi i przekonanie jej, że to ma sens. Wyobraźcie sobie dwudziestokilkuletnią osobę bez doświadczenia w branży, która mówi znacznie starszym od niej krawcowym o szyciu wysokojakościowych garniturów. Marta i Tomasz przeprowadzili wiele spotkań, prezentacji i rozmów. Ostatecznie załoga z entuzjazmem podeszła do szycia miarowego i można już było myśleć o kolejnych działaniach. Kiedy zatem udało się utrzymać klientów z Francji, a w międzyczasie pojawili się kolejni, powstał również pomysł stworzenia własnej marki szycia na zamówienie, która obsługiwałaby polski rynek, a jednocześnie pozwalała zdobywać doświadczenia od strony obsługi klienta finalnego. Tak powstało Cafardini – oczko w głowie Marty Stefańczyk-Ciąpały. Energiczna, uśmiechnięta i pewna siebie, lecz przy tym bardzo skromna.

To właśnie ona jest kapitanem projektu Cafardini, choć sama nie przyjmuje takich określeń. W trakcie mojej wizyty kilkukrotnie starałem się wyciągnąć informację, kto w największym stopniu decyduje o kierunku rozwoju firmy i za każdym razem otrzymywałem tę samą odpowiedź: „To praca zespołowa i każdy jest tu ważny, od krawcowych po osoby zarządzające marką”. A zespół szwalni liczy obecnie 250 osób, z czego wszyscy zatrudnieni są na umowę o pracę, co nie jest takie oczywiste w tej branży. Szacunek Marty do każdego stanowiska pracy widać było zresztą na każdym kroku. Kiedy wchodziliśmy na halę produkcyjną czy do magazynów, starała się z każdym przywitać i zamienić kilka słów. Widać było, że mimo młodego wieku cieszy się tutaj dużym szacunkiem i sympatią.

DROGA NA SZCZYT

Gdy dziesięć lat temu rodzina Ciąpałów ruszała z projektem Cafardini, to szycie na zamówienie w Polsce było wielkim wyzwaniem, gdyż polscy klienci przyzwyczaili się już do kupowania garniturów z wieszaka, najczęściej w galeriach handlowych, których wciąż przybywało. Szycie miarowe kojarzyło się raczej z nietypową sylwetką niż czymś spersonalizowanym i prestiżowym. Prestiżowe były garnitury z metką Hugo Bossa, Armaniego, Digel czy Pierre Cardin. Marta wraz ze stworzonym przez siebie zespołem podjęła się jednak mozolnej pracy pioniera w dziedzinie MTM. Przez kilka lat sama działała jako mobilny doradca, zabierając próbniki tkanin, katalogi i sety przymiarkowe w trasę. Kursowała głównie między Łańcutem a Warszawą, w której było najwięcej potencjalnych klientów. Pierwszy showroom marki powstał zaś dopiero w 2010 roku, co potwierdza słowa, które wielokrotnie słyszałem podczas mojej wizyty – rozwój organiczny. Bez pośpiechu, bez przykręcania śruby, bez presji akcjonariuszy i kosztowych akcji promocyjnych. Produkt miał bronić się sam, dzięki klientom i ich rekomendacjom. Zadziałało.

Warto dodać w tym miejscu, że na rozwój konstrukcji garniturów mocno wpłynęła współpraca z zagranicznymi partnerami. Okazało się bowiem, że potrzeby klientów bywają bardzo różne. Inne konstrukcje przygotowywane są zatem na rynek niemiecki (luźniejsze fasony), inne na francuski (mocno dopasowane marynarki i spodnie), a jeszcze inne na brytyjski (sztywniejsza konstrukcja marynarki). Nawet w obrębie jednego miasta, np. Paryża, zdarzają się odmienne konstrukcje, gdyż każdy butik MTM może mieć własny styl i wewnętrzny dział konstrukcji musi dla nich przygotowywać indywidualne projekty setów przymiarkowych.

Do obsługi tak wielu różnorodnych zleceń musiało powstać solidne zaplecze. Kiedy firma zaczynała swoją przygodę z MTM, w dziale obsługi klienta pracowała tylko jedna osoba znająca język angielski. Dzisiaj jest to cały dział, posługujący się wieloma językami i będący w stanie koordynować zamówienia z całego świata. Nic dziwnego, skoro w sezonie szwalnia szyje trzysta garniturów dziennie. Jest to ogromna liczba, czyniąca z łańcuckiego zakładu jedną z trzech największych fabryk MTM w Europie. Przyznaję, że przed rozpoczęciem projektu nie zdawałem sobie sprawy, że mamy w Polsce takiego gracza na międzynarodowym rynku, który w zaledwie 12 lat wypracował tak mocną pozycję w branży zdominowanej przez zakłady z tradycjami.

MIĘDZY BESPOKE A PRODUKTEM Z WIESZAKA, CZYLI SKĄD SIĘ WZIĘŁO MTM

Jeżeli o tradycjach mowa, w międzywojennej Warszawie działało ponad tysiąc pracowni krawieckich. Wówczas nie były to drogie usługi i wielu mogło pozwolić sobie na obstalowanie garnituru u krawca; alternatywą pozostawały sklepy i bazary odzieżowe, odstające jakością i stylem od krawieckich zakładów. Po wojnie, niestety, sytuacja się zmieniła. Państwo utrudniało małą przedsiębiorczość, stawiano na rozwój wielkich zakładów, zaczęło brakować materiałów ? co doprowadziło do ruiny wielu pracowni. Później zaś masowa produkcja i kult marek spowodowały, że konfekcyjne garnitury ze znaną metką były bardziej pożądane niż te szyte przez rzemieślników. W międzyczasie zaczął zresztą wymierać zawód krawca, jako źle opłacany i mało prestiżowy, stopniowo ubywało także zainteresowanych szyciem w pracowniach krawieckich.

Inaczej wyglądała sytuacja na Zachodzie, gdzie masowa produkcja garniturów pojawiła się wcześniej niż w Polsce. Ręczna praca była tam jednak bardziej ceniona, droga i skierowana do wymagających klientów. Nie każdego było na niego stać, ale każdy chciał mieć dobrze dopasowany garnitur. Marki zaczęły zatem wprowadzać do oferty garnitury częściowo wykończane, które dawały możliwość dopasowania do klienta. To właśnie był zalążek metody made to measure, kompromis pomiędzy klasycznym bespoke a produktem z wieszaka. Metoda MTM wymagała jednak usprawnienia i przyspieszenia produkcji, w czym pomogły maszyny. Chodziło m.in. o maszyny do pikowania wkładów piersiowych oraz komputerowo sterowane plotery, które usprawniły proces krojenia tkaniny, tak istotny i pracochłonny przy MTM (nie można wycinać jednocześnie kilku warstw materiału, gdyż każdy wykrój jest inny). W przypadku Cafardini, dopóki nie pojawiły się plotery załoga krojowni liczyła aż 60 osób, które każdy kupon tkaniny wycinały ręcznie. Obecnie pracuje tam kilkanaście osób, a ręcznie wycinane są tylko trudniejsze wzory tkanin (takie jak kraty czy prążki). Resztę wycina sterowany komputerowo nóż, pracujący na trzy zmiany. Wszystkie te usprawnienia sprawiły, że w tej chwili czas potrzebny na uszycie garnituru MTM wynosi od 10 do 20 godzin, czyli kilka razy mniej niż ręczne szycie miarowe. Dla porównania, wyprodukowanie garnituru konfekcyjnego zajmuje maksymalnie godzinę.

Przez ostatnich kilkanaście lat zainteresowanie usługą made to measure wzrosło do tego stopnia, że w tej chwili prawie każda duża marka kojarzona z modą formalną ma ją w swojej ofercie lub jej uproszczone wersje. Począwszy od firm sieciowych, takich jak Marks & Spencer, Ben Sherman, Suitsupply, Hugo Boss czy rodzima Vistula, aż po najbardziej prestiżowe marki, jak Dunhill, Brioni, Kiton, Gucci, Ermenegildo Zegna, Giorgio Armani, Tom Ford, Ralph Lauren i wiele innych. W Europie najwięcej garniturów MTM sprzedaje się w Niemczech, Francji oraz Wielkiej Brytanii. Przekrój cenowy jest szeroki, od kilkuset euro do kilkunastu tysięcy euro za garnitur. Cafardini bez wątpienia ma jedną z najlepszych ofert cenowych na polskim rynku: cena garnituru na zamówienie zaczyna się od 2600 zł.

CZY KRAWIEC MUSI WIDZIEĆ KLIENTA?

Mówi się, że dobre MTM jest lepsze niż słabe bespoke i jest w tym sporo prawdy. Niewiele jest w Polsce pracowni tradycyjnego szycia miarowego, które już od pierwszego zamówienia potrafią w stu procentach spełnić oczekiwania klienta. U krawców starej daty trudno czasem wyegzekwować pewne stylistyczne detale, które nie będą trącić myszką, np. wysokość kozerki, wypełnienie ramion czy szerokość rękawów. Poza stolicą na palcach jednej dłoni można policzyć pracownie krawieckie, które dostosowały się do współczesności i potrafią szyć ładne garnitury. W przypadku MTM jest nieco łatwiej, gdyż już na etapie przymiarek modeli wzorcowych widać, czego można się spodziewać.

Zagraniczne zamówienia nie wracają już do Łańcuta, dlatego muszą możliwie najlepiej pasować już na pierwszej przymiarce. Jeśli konieczne są poprawki krawieckie, wykonują je na miejscu lokalni krawcy, współpracujący z daną marką MTM. Inaczej wygląda obsługa klienta w Polsce. Zazwyczaj ustala się trzy lub cztery spotkania. Pierwsze, na którym omawiane są szczegóły zamówienia i wypełniany jest arkusz wymiarów; drugie, na którym następuje przymiarka uszytego, lecz nie w pełni wykończonego garnituru; trzecie, na którym klient otrzymuje gotowy garnitur. Ewentualnie, jeśli wymagane są jeszcze jakieś korekty, garnitur odbiera się na czwartym spotkaniu. Cafardini ma obecnie trzy showroomy (w Warszawie, Katowicach i Łańcucie), oprócz tego doradcy jeżdżą osobiście do klientów. Obsługą klientów w Polsce zajmują się wyłącznie pracownicy z wieloletnim doświadczeniem z zakresu MTM.

Piszę o tym celowo, ponieważ to właśnie wiedza i doświadczenie przyjmujących zamówienie ma ogromne znaczenie w metodzie made to measure. W tradycyjnym krawiectwie to krawiec ma bezpośredni kontakt z klientem, w przypadku wariantu MTM największa odpowiedzialność spoczywa zaś na doradcy klienta. Jego zadaniem jest doradzić w kwestii stylu, tkaniny czy kolorystyki, a następnie prawidłowo ocenić co najmniej kilkanaście kluczowych cech budowy ciała i opisać w arkuszu. To najważniejsza część całego projektu, dlatego jeśli rozpoczynacie swoją przygodę z krawiectwem pasowanym, szukajcie firm, które mają duże doświadczenie i odpowiednio wyszkolonych pracowników. Wspomniane doświadczenie jest zresztą niezbędne również na kolejnych etapach produkcji, na których klient i doradca nie mają już nic do powiedzenia.

Po wypełnieniu formularza zamówienia, trafia on do działu konstrukcji. Na tym etapie konstruktorzy opracowują finalny szablon dla danego klienta, który w następnym etapie jest digitalizowany i trafia bezpośrednio do krojowni. Konstruktorzy dobierają także odpowiednie wkłady piersiowe, dopasowane do konkretnej tkaniny. Inne wkłady stosuje się do cienkich tkanin lnianych, inne zaś do wełny o wysokiej gramaturze. Przed wycięciem tkaniny jest ona dekatyzowana w wysokiej temperaturze.

CORAZ WIĘCEJ RĘCZNYCH WYKOŃCZEŃ

Większość garniturów wychodzących ze szwalni w Łańcucie szyta jest tzw. metodą half canvas (u nas używa się także określenia „metoda półtradycyjna”), która jest najpopularniejszą opcją systemu MTM na całym świecie. Łączy ona bowiem cechy tradycyjnego krawiectwa z nowoczesnymi technologiami i podobno jest idealnym kompromisem pomiędzy ceną a jakością. O ile tkanina zewnętrzna przedniej części marynarki podklejona jest cieniutką fizeliną, która lekko usztywnia materiał, o tyle klatkę piersiową i klapy modeluje wkład z naturalnego płótna, który jest przymocowany do pozostałych elementów konstrukcji bardzo cienkimi nićmi, bez kleju.

Cafardini działa w oparciu o klasyczny model szycia pasowanego, gdzie bazuje się na tzw. setach przymiarkowych, czyli wzorcowych modelach marynarek i spodni, które klient przymierza na pierwszym spotkaniu. W Cafardini są to trzy podstawowe sylwetki, różniące się proporcjami. W każdej z tych sylwetek jest oczywiście kilkanaście rozmiarów. Na spotkaniu wybiera się taką sylwetkę przymiarkową i taki rozmiar marynarki oraz spodni, które ogólnie rzecz biorąc będą najlepiej leżeć na kliencie. Następnie doradca szpilkami zaznacza elementy wymagające poprawy i nanosi te informacje na arkusz pomiarowy. Dodatkowo mierzy on kilka kluczowych parametrów bezpośrednio z ciała, m.in. obwód klatki piersiowej, bioder, pasa i uda. Ponadto na tym etapie, kiedy klient ma jeszcze na sobie garnitur wzorcowy, można ustalić pozostałe modyfikacje, niezwiązane bezpośrednio z rozmiarem, lecz mające duże znaczenie dla efektu końcowego. Chodzi na przykład o położenie frontowych guzików marynarki, wysokość kozerki i kieszeni, głębokość pachy czy szerokość klap. Co ważne, nie w każdej firmie MTM możliwe są tak drobiazgowe zmiany, lecz akurat Cafardini jest otwarte na takie modyfikacje. Posiadanie własnego zaplecza krawieckiego i doświadczonego biura konstrukcyjnego pozwala realizować nawet bardzo nietypowe prośby, wybiegające poza standardowe szablony.

Napisałem, że większość garniturów Cafardini szyta jest metodą half canvas. Od pewnego czasu dostępna jest u nich także droższa linia, Sartorial, szyta metodą full canvas. Opcja ta jest odpowiedzią na oczekiwania bardziej wymagających klientów z rynku niemieckiego, choć została udostępniona również polskim klientom marki. Nie jest to klasyczne bespoke, lecz full canvas oznacza znacznie więcej ręcznej pracy niż standardowa produkcja MTM. Full canvas to między innymi ręczne pikowanie klap marynarki i brak jakichkolwiek wkładów termozgrzewalnych, ręczne wszycie rękawów i kołnierza, ręczne stebnowanie i obszycia dziurek.

Ręczne obszywanie dziurki

I choć zamówienia z linii Sartorial są bardzo pracochłonne (obszycie tylko jednej dziurki guzikowej zajmuje ok. 45 minut), przez co ich cena jest sporo wyższa, klientów jest podobno coraz więcej, również w Polsce. Zresztą stale rosnące zainteresowanie Polaków garniturami szytymi na zamówienie świadczy o tym, że stajemy się coraz bardziej wymagającymi konsumentami mody męskiej, mamy coraz większą wiedzę o ubiorze i co podkreślam od kilku lat – ubieramy się coraz lepiej.

O pozostałych szczegółach garniturów MTM wychodzących z zakładów w Łańcucie będzie jeszcze okazja napisać. Firma Cafardini zaproponowała, że uszyje mi, zupełnie niezobowiązująco, dwa zestawy ubrań – jeden z linii standardowej, drugi z linii Sartorial – tak, abym mógł w pełni ocenić jakość ich produktów i porównać obie metody szycia.

A na zakończenie zapraszam do obejrzenia filmowej relacji z wizyty w firmie Cafardini. Zobaczcie jak powstają ich garnitury oraz jak prawidłowo dobrać garnitur i jak przewozić go podczas podróży.